Jaarverslag 2023
Buiten
bewegen
en beleven
en het effect op zorg
De meerwaarde van buiten
De meerwaarde van buiten, het zit ‘m bij de SZZ zorgondernemingen in heel veel verschillende dingen. Voor hen vaak zo vanzelfsprekend, dat ze er helemaal niet bij stilstaan. Des te belangrijker om ‘de meerwaarde van buiten’ aan onderzoek te onderwerpen, om te leren waarom groene zorg eigenlijk zo goed werkt en om met de resultaten de kwaliteit van onze zorg steeds verder te verbeteren.
In 2009 werd ik geraakt door het onderzoek van dr. ir. Simone de Bruin. Daaruit werd duidelijk welke positieve invloed de zorgboerderij heeft op cliënten met dementie. Er werd bijvoorbeeld veel beter gedronken en gegeten. Dat lijkt misschien een klein detail, maar het heeft een grote impact op welzijn. Bij SZZ doen we heel bewust mee aan wetenschappelijk onderzoek. De inzichten die dat oplevert, delen we graag breed. Zo maken we met ‘onze natuur’ de zorg in de breedte hopelijk ook steeds beter.
Het onderzoek van dr. ir. Simone de Bruin bevestigde voor mij – alweer meer dan 15 jaar geleden – wat ik zelf ook ervaar. Ik geniet van het gevoel dat je hebt na buitenactiviteiten. Hout zagen en kloven voor de houtkachel, na een wandeling door het bos een duik nemen in ‘mijn’ zwemplas, het geeft een gevoel van voldoening en een vermoeidheid die fijn aanvoelt. Waar binnen op de crosstrainer sporten voelt als een moetje, kan ik naar een rondje buiten zwemmen echt uitkijken. En als dit voor mij al zo’n impact heeft, wat betekent dat dan voor onze cliënten?
SZZ zorgondernemingen bieden een unieke omgeving, waar cliënten profiteren van de rust en ruimte van buiten. Steeds meer andere zorgorganisaties beginnen daar nu ook de waarde van te ontdekken en erkennen. Want op dit moment is groene zorg trending, ook de GGZ en gehandicaptenzorg hebben groene zorg inmiddels omarmd. Het lijkt soms alsof het ei van Columbus opnieuw uitgevonden wordt.
De meerwaarde van buiten is meer dan groen toevoegen aan zorg. Paul van der Groes, zorgboer van het eerste uur, vertelde eens in een interview: “Ik ontdekte dat ik er veel plezier in had samen met de jongens natuurbeheer te doen. Bomen zagen, hout sjouwen, me níet laten uitdagen door de jongens maar hen hun energie wel kwijt laten raken, heerlijk. Dan vonden ze me sloom met het hout op de schouders en renden me voorbij. Tot ze na een kwartier op apegapen lagen, daarna waren de rollen omgedraaid.” Dat illustreert voor mij mooi die meerwaarde. Behalve groen is op de SZZ zorgondernemingen ook echte aandacht en eigenaarschap van de zorgondernemers.
Bij het verschijnen van dit jaarverslag nemen we afscheid van ‘onze’ Marianne van der Heijden, die na een indrukwekkende loopbaan in de zorglandbouw met verdiend prepensioen gaat. In een mooi afscheidsinterview beschrijft zij de zorgondernemers treffend: “Het type mens. Aanpakkers zijn het. Nuchter, sociaal, hartelijk, ondernemend. Niet lullen maar poetsen.” De combinatie van die mentaliteit, de kleinschaligheid en de unieke buitenomgevingen is de sleutel van hoe goed het werkt.
Het terugblikken op de geschiedenis van zorglandbouw, zoals nu bij het afscheid van Marianne, werkt ook een beetje filosofisch, merk ik. Het doet denken aan de cyclische aard van de natuur. We werken met wat er komt en gaat. Met wat er is. Dat helpt te verbinden met de wereld om ons heen en de ontwikkelingen die op ons afkomen en vertrouwen te hebben in stabiliteit en de continuïteit van wat er gaat komen.
Zorgondernemingen in het groen kunnen bouwen op een rijke historie én ze zijn een inspiratiebron voor de toekomst. Ze zijn zoveel meer dan een plek om te verblijven. Door dat te blijven ontwikkelen, door ‘de meerwaarde van buiten’ steeds beter te leren begrijpen en benutten, tillen we de zorg voor onze cliënten naar een steeds hoger niveau. Dat is waarom we meedoen aan wetenschappelijk onderzoek, waarom we innovatie zo stimuleren en waarom we dat zo graag uitdragen. Hoe we daaraan werken, daarover lees je meer in dit jaarverslag.
Ik wens je veel leesplezier.
Maurice van Valkenburg
Directeur-bestuurder SZZ
Dit is SZZ
Kwaliteitszorg
met de kracht van buiten
Iets meer dan honderd zorgondernemers in het zuiden van Nederland zijn verenigd in SZZ. Op unieke locaties in het buitengebied bieden ze kwaliteitszorg aan mensen die dat – om wat voor reden dan ook – nodig hebben. Buiten op de zorgboerderijen, zorghoeves en zorgkwekerijen is er rust en ruimte. De groene omgeving, de aanwezigheid van dieren en de buitenactiviteiten versterken de methoden van de zorgprofessionals. En of je nou 6 of 96 bent, dat heeft effect! Mensen met een hulpvraag behalen hier hun persoonlijke doelen én bloeien ervan op.
Zorg in Natura (ZIN)
SZZ sluit zorg in natura contracten af met gemeenten en zorgkantoren. We ontzorgen de zorgondernemers op het gebied van zorgadministratie en verantwoording.
Zorgaanbod
- Dagbesteding
- Individuele begeleiding
- Groepsbegeleiding
- Behandeling
- Arbeidsmatige dagbesteding
- Begeleiding schooluitvallers
- Kleinschalig wonen
- (Tijdelijk) verblijf
- Logeren
- Respijtzorg (vervangende zorg)
- 24-uurs zorg
Expertise
Ouderen
Geheugenproblemen, dementie, psychogeriatrie, somatiek, lichamelijke beperking, zintuiglijke beperking, Parkinson
18+
Niet-aangeboren hersenletsel (NAH), Autisme Spectrum Stoornis (ASS), psychiatrische problemen, verslaving, verstandelijke beperking, zintuiglijke beperking
Jeugd
Jeugd Autisme Spectrum Stoornis (ASS), gedrag, hechtingsproblemen, ontwikkeling, school en leren, opvoeding en gezin
De eerste aflevering van de documentaire-serie Groene zorg volgt Zorgboerderij De Liesvelden in Beek en Donk.
“Wij doen er alles aan om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen”
Hier vindt u ons
Noord-Brabant
Noord-Limburg
Zeeland
Zuid-Gelderland
Zuid-Hollandse eilanden
In opdracht van
92 gemeenten Jeugdwet
72 gemeenten Wmo
10 collega zorgorganisaties
2 zorgkantoren voor 7 regio’s
SZZ-leden
113 zorgondernemers
inclusief 4 nieuwe leden in 2024
Beoordeling
Cliënten waarderen hun begeleiders met een 8,8
Zorgondernemers waarderen SZZ met een 8,1
5.055 unieke cliënten in 2024
3.059 cliënten in zorg op 1 januari 2024
3.466 cliënten in zorg op 31 december 2024
Team SZZ
19 medewerkers
17,56 fte
Missie en visie
In een strategische sessie met raad van advies en raad van toezicht, een ingelast overleg van de cliëntvertegenwoordiging en een teambijeenkomst hebben we in het najaar van 2024 input verzameld voor een update van onze missie en visie. Die is begin 2025 vastgesteld.
Bestuursmodel
SZZ is een stichting, opgericht in 2011. SZZ werkt met een raad van bestuur, cliëntvertegenwoordiging, cliëntpanel, raad van advies en raad van toezicht. De cliëntvertegenwoordiging is een selectie van cliënten en naastbetrokkenen vanuit verschillende cliëntgroepen van de SZZ-zorgondernemingen. De raad van advies bestaat uit een selectie van zorgondernemers en is statutair geborgd als orgaan van de stichting. Zowel cliëntvertegenwoordiging als raad van advies adviseren de directeur-bestuurder gevraagd en ongevraagd, bijvoorbeeld over te nemen besluiten die direct invloed hebben op zorgondernemingen of cliënten. Bezoldiging van toezichthouders en bestuur volgt de wet WNT.
SZZ voor leden
Faciliteren en positioneren
Unieke kwaliteitszorg buiten in het groen mogelijk maken. Door zorgondernemers te faciliteren en te positioneren, zodat die zich vooral kunnen richten op de zorg. Dat is onze missie.
Op 31 december 2024 hadden we 113 leden.
De kracht van samen
SZZ gelooft in de kracht van samen. Door samen te werken, kunnen we zorgprocessen en financiën goed organiseren. We staan naast de SZZ zorgondernemers. Ze kunnen met uiteenlopende vragen bij ons terecht. SZZ zorgt ook voor actuele kennis en werkt actief aan innovatie, duurzaamheid en waarheidsgetrouwe beeldvorming. Zo zijn we samen een betrouwbare partner voor gemeenten, zorgkantoren en andere zorgorganisaties.
Lidmaatschap FLZ
Vanaf 2024 zijn alle SZZ leden ook automatisch lid van de Federatie Landbouw en Zorg (FLZ). Dat is in het lidmaatschap opgenomen. SZZ zorgondernemers kunnen daardoor onder meer gebruik maken van verschillende tools en protocollen, korting op trainingen en cursussen via de Academie Landbouw en Zorg en de
regeling klachten en geschillen.
Duurzaamheid en MVO
De Green Deal Duurzame Zorg is een afspraak tussen de Rijksoverheid en andere partijen om activiteiten voor het realiseren van duurzame zorg uit te voeren. Vanaf 2022 werken we aan de ‘Green Deal 3.0: Samen werken aan duurzame zorg’. Hoe we aan de vijf thema’s van de Green Deal werken lichten we hieronder toe.
“Duurzaamheid in de zorg gaat bij groene zorgondernemers vaak vanzelf verrassend goed”
Duurzaamheid in de zorg, dat was het thema van de SZZ Jaarbijeenkomst 2024. Directeur-bestuurder Maurice nam de zaal mee naar highlights en cijfers van 2023 én naar wat we kunnen leren van het duurzame beerdiertje.
SZZ als werkgever
SZZ is ook de werkgever van vakbekwame, enthousiaste en betrokken medewerkers.
Op 31 december 2024 waren dat er
19
SZZ jaaroverzicht 2024
in een oogopslag
Kwaliteit
Kwaliteitskompas en vier bouwstenen
Kwaliteit van zorg staat bij SZZ voorop. Alle SZZ zorgondernemingen hebben een kwaliteitskeurmerk, ISO 9001 Zorg en Welzijn, HKZ of Kwaliteit Laat Je Zien. SZZ is als organisatie ISO 9001:2015 gecertificeerd.
SZZ en de SZZ zorgondernemers volgen het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg, dat:
- helpt professionals en organisaties om zorg te verbeteren, om te blijven leren en te reflecteren
- geeft duidelijkheid aan mensen met een beperking (en/of zorgvraag) en de netwerken om hen heen over wat zij mogen verwachten van de zorg en ondersteuning
- geeft inzicht in kwaliteit
- helpt leidinggevenden om voorwaarden voor kwaliteit te scheppen
- levert input op voor het (doorontwikkelen van) beleid en biedt een handvat voor verantwoording naar externe partijen
Het Kwaliteitskompas Gehandicaptenzorg heeft vier bouwstenen:
Bouwsteen 1: Het zorgproces rond de individuele persoon
Iedere cliënt heeft een zorgplan waarin persoonlijke doelen ‘SMART’ zijn geformuleerd. Doelen zijn bijvoorbeeld gericht op fysiek en mentaal welbevinden, persoonlijke ontwikkeling, zelfbepaling, betekenisvolle relaties of deelname aan de samenleving.
Bouwsteen 2: Onderzoek naar de ervaringen van mensen
SZZ meet cliënttevredenheid en het effect van zorg al een aantal jaren via de monitor ‘Vanzelfsprekend’.
Bouwsteen 3: Professionele ontwikkeling
Zelfreflectie is een belangrijk instrument voor teams om de kwaliteit van zorg op niveau te houden en te verbeteren.
Bouwsteen 4: Inzicht in kwaliteit
Naast een kwaliteitshandboek dat ieder jaar een update krijgt, maakt SZZ ieder jaar een kwaliteitsrapport op, aan de hand van de vier bouwstenen van het Kwaliteitskompas.
Effectiviteit en cliënttevredenheid
Meetinstrument Vanzelfsprekend
We vinden het belangrijk om te weten wat cliënten en naastbetrokkenen vinden van onze zorg. Sinds 2017 meten we daarom met meetinstrument Vanzelfsprekend van zoveel mogelijk cliënten van alle SZZ zorgondernemingen wat ze vinden van de zorg en wat voor effecten ze merken. Dat doen we ieder jaar op dezelfde manier, zodat we goed kunnen vergelijken. De resultaten analyseren we en gebruiken we voor beleidsontwikkeling en verdere kwaliteitsontwikkeling. We delen om die reden de Jaarrapportage en samenvatting ook met gemeenten, zorgkantoren en andere contractpartners.
Hieronder een samenvatting van de uitkomsten, op szz.nl is ook de volledige Jaarrapportage 2024 gepubliceerd.
Respondenten Vanzelfsprekend
Wetenschappelijk onderzoek
SZZ neemt deel aan het programma Resonate, een meerjarig Europees onderzoeksprogramma naar de effecten van groene zorg, ‘nature-based therapy’. Het onderzoek richt zich op hoe natuur kan bijdragen aan het opbouwen van weerbaarheid tegen stress en ziekte. Op SZZ zorgondernemingen wordt onderzocht hoe de natuurlijke buitenruimte nog beter kan worden benut bij het bereiken van de zorgdoelen. Begeleiders en cliënten trekken hierin samen op. Tien SZZ zorgondernemingen doen mee aan een interventie die de onderzoekers vergelijken met een controlegroep van tien andere zorgondernemingen. Het project is gestart door de Universiteit Twente, onder leiding van omgevingspsycholoog Agnes van den Berg. In 2025 verwachten we de resultaten.
“Het is potdorie goed geregeld”
“Naar de paarden, dat was de mooiste dag van mijn leven”, vertelt mevrouw Huibers stralend. Ze komt vier dagen per week bij De Kuijkhoeve in Valkenswaard voor dagbesteding. “Als het paard mij ziet, dan komt het er al aan.” Ze stopt even om na te denken. “Hebben wij vroeger ook paarden gehad?”, vraagt ze aan haar neef en mantelzorger Eric. Die is naar De Kuijkhoeve gekomen om te vertellen over de intensieve samenwerking die De Kuijkhoeve sinds vorig jaar heeft met thuiszorgorganisatie Zuidzorg in het Volledig Pakket Thuis (VPT).
Cliëntbetrokkenheid
Inspraak op de SZZ zorgondernemingen
We vinden het belangrijk de mening van cliënten en naastbetrokkenen op verschillende manieren te horen en serieus te nemen. Cliëntmedezeggenschap is een vast agendapunt in de voortgangsgesprekken die regiomanagers voeren met zorgondernemers. Alle SZZ zorgondernemingen organiseren op hun locatie een eigen vorm van medezeggenschap: individuele gesprekken, een inspraakavond of huiskamer- of keukentafelgesprekken bijvoorbeeld. Sommige zorgondernemingen organiseren ook specifieke mantelzorgavonden. Grotere zorgondernemingen met meer dan tien medewerkers hebben ook een eigen cliëntenraad, in lijn met de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen.
Inspraak bij SZZ
In de statuten heeft SZZ een centrale cliëntvertegenwoordiging geborgd. De vertegenwoordigers zijn zelf ervaringsdeskundige of naastbetrokken en hebben affiniteit met de zorg op de SZZ zorgondernemingen. Met hen is minimaal vier keer per jaar overleg rondom vaste agendapunten, zoals het jaarplan. Daarnaast bepalen we samen over welke belangrijke onderwerpen we meer willen weten. Daarover stellen we vragen aan het cliëntpanel. In 2022 startten we met twee vertegenwoordigers, in 2023 kwam er een derde bij. Ieder lid vertegenwoordigt een eigen achterban: ouderen, psychiatrie en verstandelijke beperking bijvoorbeeld. Naar nieuwe vertegenwoordigers blijven we steeds op zoek.
Cliëntpanel
Voordat de cliëntvertegenwoordiging was ingericht, werkte SZZ al met een cliëntpanel. We streven ernaar dat er vanuit alle SZZ zorgondernemingen meerdere cliënten meedoen aan het SZZ cliëntpanel. Het cliëntpanel vervangt níet de inspraak op de locaties. Door op verschillende plaatsen en manieren naar meningen te vragen, krijgen we een zo volledig mogelijk beeld. En dat zorgt ervoor dat we de zorg verder kunnen verbeteren. Alle cliënten van een SZZ zorgonderneming en naastbetrokkenen kunnen zich aanmelden voor het cliëntpanel. Zij ontvangen twee tot vier maal per jaar een uitnodiging voor een korte (online) vragenlijst.
Thema’s in 2024
In 2024 zijn er twee vragenlijsten uitgestuurd aan 111 cliënten en naastbetrokkenen die zich aangemeld hebben voor het panel. In juni 2024 (54 respondenten) kwamen de thema’s betrokkenheid bij zorgplannen en duurzaamheid op de zorgonderneming aan bod. In november 2024 (55 respondenten) gingen de vragen over vervoer en bereikbaarheid en omgeving en faciliteiten. Opvallend is dat 94% van de clientpaneldeelnemers natuur op de zorgondernemingen als fijn aanduidt. De buitenruimte krijgt als cijfer gemiddeld een 8,7. Meer resultaten hieronder in de samenvatting.
Vakbekwame professionals
We zijn trots op de betrokken, goed gekwalificeerde, vakbekwame zorgprofessionals, die op de SZZ zorgondernemingen werken. Ze voldoen aan de opleidingseisen, dat is zo geborgd in het kwaliteitskeurmerk van elke zorgonderneming en wordt door SZZ gecheckt. Gemeenten en andere contractpartners stellen soms aanvullende professionaliteitseisen en ook die controleert SZZ. SZZ stimuleert en faciliteert de teams van zorgondernemingen om te blijven leren en kennis en vaardigheden up-to-date te houden.
Toezicht op kwaliteit
SZZ houdt toezicht op kwaliteitszorg en bedrijfsvoering bij de SZZ zorgondernemingen. Daarmee bieden we zekerheden aan cliënten, de zorgondernemers zelf én de opdrachtgevers.
Toekomst
Ontwikkelingen markt
De SZZ ondernemers leveren zorg in natura (ZIN) via drie financieringsstromen: Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), Jeugdwet en Wet langdurige zorg (Wlz). SZZ heeft overeenkomsten met ruim honderd gemeenten, zeven zorgkantoorregio’s in Zuid-Nederland en met collega zorgorganisaties. We horen terug dat we bekend staan als een flexibele zorgaanbieder, die actief samenwerkt en die cliënten voorop stelt.
Meer vraag naar Wlz
Het zorgaanbod van SZZ en het aantal unieke cliënten blijft groeien. In 2024 zagen we opnieuw een toename van zorgvragen vanuit de Wlz. De achtergrond daarvan is niet eenvoudig te duiden. Een versnelde doorstroom vanuit de Wmo is geen dekkende verklaring, omdat gemeenten hierin verschillend beleid hebben. Samen met de zorgkantoren en collega zorgorganisaties monitoren we de ontwikkeling en duiden we die waar kan.
Andere kansen
We zien een toename van interesse voor Wonen met zorg, vanuit het zorglandschap aan de ene kant en vanuit de ondernemers zelf aan de andere kant. Als SZZ vinden we het belangrijk om zo’n wens op haalbaarheid te onderzoeken en daarna waar mogelijk te faciliteren. Een andere kant die we onderzoeken: kansen die de geplande af- en ombouw van gesloten jeugdzorg kunnen opleveren voor de SZZ zorgondernemers.
Toenemende administratieve lasten
Ons team heeft te maken met een complex en dynamisch werkveld, waarin we zorgondernemers zo goed mogelijk ondersteunen. We zien dat de administratieve lasten blijven groeien. Dat heeft verschillende redenen:
- Veel regio’s hebben de wens om contractafspraken te maken met grotere samenwerkingsverbanden van zorgaanbieders. Dat leidt tot een veelheid aan constructies van hoofd- en onderaannemers.
- Dan is er het woonplaatsbeginsel. Dat brengt met zich mee dat SZZ met een toenemend aantal verschillende gemeenten op cliëntniveau overeenkomsten afsluit. Die variëren in opzet, tarieven en betalingssystematiek.
- Er zijn verschillende tijdslijnen en werkwijzen van aanbestedingen in de diverse SZZ-regio’s binnen het sociaal domein (Wmo en Jeugdwet), waarop SZZ adequaat moet anticiperen.
- Er is een gebrek aan uniformiteit binnen het sociaal domein. Alle regionale samenwerkingsverbanden van gemeenten hebben eigen richtlijnen, afspraken en protocollen. Binnen deze samenwerkingsverbanden kunnen gemeenten er vervolgens weer separate uitgangspunten op nahouden.
- Zorgondernemers willen zich graag bij SZZ aansluiten, omdat de complexiteit van gemeentelijke contracteringen toeneemt.
Positie en ambitie
SZZ heeft in de afgelopen jaren een stevige positie verworven in de markt. We zijn een gezonde organisatie, met betrokken en gepassioneerde zorgondernemers en een kundig team. De groei die we doormaken blijft nodig voor onze missie.
Update missie en visie
De uitvoering van plannen is in de eerste plaats gebaseerd op onze missie en visie, die kregen in 2025 een update. De nadruk ligt op faciliteren en nog beter positioneren van zorgondernemers. Onder de jaarplannen liggen strategische speerpunten, die samen de meerjarenstrategie vormen.
Speerpunten en jaarplannen
Per jaar plannen we acties in zogenaamde hoofdlijnen. In 2025 maken we een start met de (strategische) speerpunten voor de komende jaren vastgesteld. Dit doen we samen met zorgondernemers, cliënten en ketenpartners.
Strategisch speerpunt 1
SZZ regelt het
- Toegang tot contracten
- Verstevigen Wlz
Strategisch speerpunt 2
Coöperatief gedachtengoed
- Effectieve informatievoorziening
- Wederzijdige relatie
- Voordelen van samenwerking
Strategisch speerpunt 3
Slim datagebruik
- Vergroten inzicht
- Reduceren risico’s
- Efficiënter werken
Strategisch speerpunt 4
Zorglocaties en beeldvorming
- SZZ = betrouwbaarheid
- Zorgondernemingen positief labelen
- Aansluiten bredere doelgroep
Hoofdlijnen algemeen
- duurzaamheid
- kwaliteitsverbetering
- update missie en visie
- medezeggenschap
Focus
meerjarenstrategie
SZZ regelt het!
Coöperatief gedachtengoed
Slim datagebruik
Zorglocaties en beeldvorming
“Groene zorg staat ook voor menselijke zorg, de tijd nemen voor een praatje, gezien worden”
In 2024 verwelkomde SZZ ‘Ons Thuus’ in Roosendaal als nieuw lid. Het familiebedrijf, de familie Van der Steen, runt sinds kort een groene dagbeleving voor ouderen. Zelf zijn ze bepaald geen ‘groentjes’ in de sector. Al jaren bieden ze op het platteland een fijne opvangplek voor kinderen, jongeren en jonge moeders. Het hele gezin draagt een steentje bij.
Sparpartners
Raad van advies, raad van toezicht en cliëntvertegenwoordiging zijn ieder vanuit eigen rol en verantwoordelijkheden sparpartners voor SZZ als organisatie. Bij de update van missie en visie en de ontwikkeling van meerjarenstrategie zijn ze nauw betrokken.
De raad van advies is een afvaardiging van SZZ zorgondernemers. De raad vertegenwoordigt het ledenperspectief in de ontwikkeling van SZZ als organisatie en de besluitvorming. De RvA-leden adviseren de directeur-bestuurder gevraagd en ongevraagd, waar het directe invloed heeft op de aangesloten zorgondernemers.
De raad van toezicht is verantwoordelijk voor toezicht op het beleid van de raad van bestuur en denken mee over strategie en beleid. Ze zijn ook werkgever van de raad van bestuur. De raad bestaat uit vijf leden.
De cliëntvertegenwoordiging is geborgd in de statuten van de stichting. De cliëntvertegenwoordigers zijn ervaringsdeskundig of naastbetrokken. Zij gaan met SZZ in gesprek over beleidszaken die de belangen van alle SZZ-cliënten raken. Ook bespreken ze de onderwerpen en uitslagen van het cliëntpanel.
“De best mogelijke zorg, dat (en niet minder) verdienen de meest kwetsbaren in onze samenleving”
Ton van Cuijk is een van de drie cliëntvertegenwoordigers bij SZZ. Om geïnteresseerden voor de cliëntvertegenwoordiging te kunnen vertellen over wat die rol inhoudt, waren we benieuwd naar hoe Ton kijkt naar zijn betrokkenheid bij SZZ. We legden hem vijf vragen voor.
Aanbestedingen
SZZ heeft zich ontwikkeld tot een specialist op het gebied van aanbestedingen en contractbeheer. In de afgelopen jaren schreven we in op aanbestedingen in heel Zuid-Nederland, zowel voor de Wmo als de Jeugdwet. We ondersteunden de SZZ zorgondernemers bij inschrijvingen, met tot nu toe goede resultaten.
Financiën
Werkgebied
SZZ leverde in 2024 zorg in zeven kantoorregio’s voor CZ (4) en VGZ (3). Daarnaast leverden we zorg aan inwoners uit 72 gemeenten voor de Wmo (79 in 2023, 81 in 2022). Het verschil ten opzichte van vorig jaar is grotendeels te verklaren in de overgang naar het nieuwe samenwerkingsverband SIEM. Voor de jeugdwet leverden we aan 92 gemeenten (90 in 2023, 92 in 2022). Tenslotte was SZZ in 2024 onderaannemer bij 10 collega-organisaties (11 in 2023, 8 in 2022).
Aantal cliënten
In 2024 telden we 5.055 unieke cliënten in zorg. We tellen hier het aantal cliënten bij de start van het jaar, plus de nieuwe instroom. In 2023 waren dat 4.953 unieke cliënten, in 2022 4.461. We zien dus al een aantal jaren een toename. Op 1 januari 2024 waren er 3.059 cliënten in zorg, aan het einde van het jaar waren dat 3.466 cliënten.
Resultaat
Het resultaat komt in 2024 uit op € 88.463. In onderstaande tabel een verkorte weergave.
Bekostiging 2024
Leeftijdscategorieën 2024
Zorgondernemer Joyce Hendriks zag op familiebedrijf De Hardel Hoeve de kans om haar passie voor werken met mensen met een hulpvraag te combineren met haar droom.
“Mijn ouders hebben de transitie gemaakt van de intensieve veehouderij naar zorg, camping en boerderijterras”
Kengetallen
In het treasurystatuut is een aantal kengetallen opgenomen, zoals solvabiliteit en current ratio.
Solvabiliteit
Solvabiliteit is een term die gebruikt wordt om aan te geven of een organisatie financieel gezond is. Hoe meer eigen vermogen er is, hoe minder afhankelijk van kredietverstrekkers. SZZ berekent de solvabiliteit aan de hand van de verhouding tussen het eigen vermogen en het totaal vermogen. Per balansdatum is de solvabiliteit 35,0% (38,4% in 2023). Dit percentage wordt als goed gezien.
Current ratio
Voor de beheersing van de liquiditeitspositie wordt onder meer gestuurd op een current ratio > 1 (liquide middelen + vlottende activa/kort vreemd vermogen). Bij SZZ bestaan de vlottende activa grotendeels uit nog te factureren bedragen per 31 december. Daarentegen bestaat de post kort vreemd vermogen grotendeels uit de nog te betalen bedragen aan de SZZ zorgondernemers. De current ratio is per balansdatum 1,53 (1,60 in 2023). Er zijn geen liquiditeitsproblemen.
Kasstromen
De kasstromen in 2024 zijn positief. Een financieringsbehoefte is niet aan de orde, omdat de liquiditeit op orde is.
Financiële instrumenten
SZZ maakt gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de organisatie blootstellen aan markt- en/of kredietrisico’s. Het gaat om instrumenten die in de balans zijn opgenomen.
We handelen niet in financiële derivaten en hebben procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij of markt te beperken. Als een tegenpartij verschuldigde betalingen niet kan nakomen, blijven eventuele verliezen beperkt tot de marktwaarde van de instrumenten. De contractwaarde of fictieve hoofdsommen van de financiële instrumenten zijn een indicatie van de mate waarin we van zulke financiële instrumenten gebruik maken, niet van het bedrag van de krediet- of marktrisico’s.
SZZ heeft geen kredietverzekering afgesloten voor vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren. We achten dit niet nodig, als gevolg van het lage risico op inbaarheid. Bij SZZ is geen sprake van een verhoogd renterisico als gevolg van het ontbreken van rentedragende schulden. De reële waarde van de meeste in de balans verantwoorde financiële instrumenten, waaronder vorderingen, liquide middelen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan.
Inventarisatie risico’s
Risico’s die van invloed kunnen zijn op bedrijfsvoering en bedrijfscontinuïteit hebben we in kaart gebracht. Hieronder een aantal van de risicogebieden.
Contractmanagement
- De aanbestedingsmarkt in het sociaal domein en onzekerheid in inkoopcontracten.
- Grote afwijkingen in registratieverplichtingen tussen verschillende opdrachtgevers.
- De verantwoordingsplicht die steeds verder toeneemt, met verdere verzwaring van de administratieve lasten.
- Door nieuwe aanbestedingen ontstane variëteit in hoofd- en onderaannemer- schap, met verdere verzwaring van administratieve lasten.
- Gesprekken met zorgkantoor over of SZZ als stichting voldoet aan de inkoopvoorwaarden of een coöperatie zou moeten oprichten om het contract te behouden. In 2025 bekijken we hoe hiermee verder te gaan.
Financieel
- Toename in diversiteit van financieringsvormen.
- Verzwaring van eisen in verantwoording en verslaglegging.
- Ongelijkheid in indexering tarieven tegenover stijging personeelskosten en algemene kosten, onder meer door eisen uit contracten opdrachtgevers, cao-stijgingen en inflatie.
- Het zogenaamde ‘ravijnjaar’ 2026, het gat tussen het oude en het nieuwe financieringssysteem, waarover nog veel onduidelijkheid bestaat.
Wet- en regelgeving
Veranderingen in wetgeving en de implementatie daarvan, bijvoorbeeld:
- Wet bestuur en toezicht rechtspersonen (Wbtr)
- Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza)
- Wetsvoorstel integere bedrijfsvoering zorgaanbieders (Wibz)
- Wet verbetering beschikbaarheid Jeugdzorg
Beeldvorming
- Effect op algemene beeldvorming niche kleinschalige zorgondernemingen, bijvoorbeeld naar aanleiding van eenzijdige focus in landelijke onderzoeksjournalistiek op wanbeleid.
- Effect op algemene beeldvorming zorgboerderijen, door persaandacht calamiteiten op (niet-SZZ) zorgboerderijen.
- Effect op algemene beeldvorming jeugdzorg, door persaandacht incidenten (niet-SZZ) jeugdzorgorganisaties
Personeel
- Het dynamische externe speelveld en de complexiteit van werkzaamheden, die van medewerkers alertheid, snel kunnen schakelen en een hoog werktempo vraagt.
Interviews en verhalen
“De best mogelijke zorg, dat (en niet minder) verdienen de meest kwetsbaren in onze samenleving”
Ton van Cuijk is een van de drie cliëntvertegenwoordigers bij SZZ. Om geïnteresseerden voor de cliëntvertegenwoordiging te kunnen vertellen over wat die rol inhoudt, waren we benieuwd naar hoe Ton kijkt naar zijn betrokkenheid bij SZZ. We legden hem vijf vragen voor.
“Groene zorg staat ook voor menselijke zorg, de tijd nemen voor een praatje, gezien worden”
In 2024 verwelkomde SZZ ‘Ons Thuus’ in Roosendaal als nieuw lid. Het familiebedrijf, de familie Van der Steen, runt sinds kort een groene dagbeleving voor ouderen. Zelf zijn ze bepaald geen ‘groentjes’ in de sector. Al jaren bieden ze op het platteland een fijne opvangplek voor kinderen, jongeren en jonge moeders. Het hele gezin draagt een steentje bij.
“Aanpakkers zijn het, nuchter, sociaal, hartelijk, ondernemend, die eigenschappen herken ik ook in mezelf”
Marianne van der Heijden (64) neemt na negen jaar afscheid van SZZ, ze gaat genieten van haar prepensioen. Jarenlang was ze belangenbehartiger voor de zorglandbouw en werkte ze als beleidsadviseur en regiomanager bij SZZ. Een vrouw met een groot hart voor groene zorg. Als pionier stond ze aan de wieg van de zorglandbouw in Nederland.
“Klein zijn is een kracht, maar maakt ook kwetsbaar”
Rust, reinheid en regelmaat. Dat is de basis bij ZO, Zorgboerderij Zundert, er is continuïteit en voorspelbaarheid. “Het grote verschil met reguliere dagbesteding is misschien wel dat hier vaste gezichten zijn, zowel van cliënten als begeleiders”, zegt Nicolette Broer, zorgondernemer en eigenaar van ZO, Zorgboerderij Zundert. “Veel prikkelgevoelige cliënten hebben echt last van personeelsverloop. Hier zien ze steeds dezelfde mensen, dat geeft houvast.”
“Het is potdorie goed geregeld”
“Naar de paarden, dat was de mooiste dag van mijn leven”, vertelt mevrouw Huibers stralend. Ze komt vier dagen per week bij De Kuijkhoeve in Valkenswaard voor dagbesteding. “Als het paard mij ziet, dan komt het er al aan.” Ze stopt even om na te denken. “Hebben wij vroeger ook paarden gehad?”, vraagt ze aan haar neef en mantelzorger Eric. Die is naar De Kuijkhoeve gekomen om te vertellen over de intensieve samenwerking die De Kuijkhoeve sinds vorig jaar heeft met thuiszorgorganisatie Zuidzorg in het Volledig Pakket Thuis (VPT).
“Vanuit de cliënt bekeken, zijn er vooral voordelen”
Bijna een jaar werkt SZZ nu samen met thuiszorgorganisaties in het Volledig Pakket Thuis (VPT). Als onderaannemer, want het hele aanbod in VPT valt onder de verantwoordelijkheid van één Wlz-aanbieder, die de coördinatie van de totale zorg rondom een cliënt oppakt.
“Duurzaamheid in de zorg gaat bij groene zorgondernemers vaak vanzelf verrassend goed”
Duurzaamheid in de zorg, dat was het thema van de SZZ Jaarbijeenkomst 2024. Directeur-bestuurder Maurice nam de zaal mee naar highlights en cijfers van 2023 én naar wat we kunnen leren van het duurzame beerdiertje.
Documentaire-serie Groene zorg
De eerste aflevering van de documentaire-serie Groene zorg volgt Zorgboerderij De Liesvelden in Beek en Donk.
“Wij doen er alles aan om mensen zo lang mogelijk thuis te laten wonen”
A.A.I. centrum De Klimop in Etten-Leur is een plek waar kinderen komen die een steuntje in de rug nodig hebben, die uitgevallen zijn op school bijvoorbeeld.
“De kinderen hebben zelf helemaal niet het idee dat ze naar therapie gaan”
Britt de Kok werkt op zaterdag op Zorgboerderij De Maashof, waar haar moeder dagbesteding biedt aan verschillende doelgroepen en haar zus manager is van de woonvorm.
“Om dit samen met je ouders en je zus te kunnen doen is superleuk!”
Jolêne van Loon is de drijvende kracht achter Zorgboerderij Van Loon’s Hoekske, samen met haar man Dorus, die het biologische melkveebedrijf met dezelfde naam runt.
“Samen met de hulpboeren zorgen we hier voor de dieren en de natuur.”
Zorgondernemer Joyce Hendriks zag op familiebedrijf De Hardel Hoeve de kans om haar passie voor werken met mensen met een hulpvraag te combineren met haar droom.
